అడిగినయట్టి యాచకుల యాశ లెఱుంగక లోభవర్తియై కడపిన ధర్మదేవత యొకానొక యప్పుడు నీదు వాని కె య్యెడల, నదెట్లు పాలు తమ కిచ్చునె యెచ్చటనైన లేఁగలన్ గుడువఁగ నీనిచోఁ గెరలి గోవులు తన్నునుగాక భాస్కరా! టీకా : అడిగినయట్టి = యాచించునట్టి;...
రంగదరాతిభంగ ఖగ రాజతురంగ విపత్పరంపరో త్తుంగ తమ:పతంగ పరి తోషితంగ దయాంతరంగ స త్సంగధరాత్మజాహృదయ సారసభృంగ నిశాచరాబ్జమా తంగ శుభాంగ భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ ! టీకా: రంగ-భంగ = అతిశయించు శత్రువులను వధించినవాడా, ఖగ-రంగ =...
అడిగిన జీతం బియ్యని మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుటకంటెన్ వడిగల యెద్దలఁగట్టుక మడిదున్నక బ్రతుకవచ్చు మహిలో సుమతీ! టీకా : అడిగినన్ = అడిగిన్పటికిని; ఈయని = ఈయనటువంటి ; మిడిమేలపు = మిట్టిపాటుగల ; దొరను = అధికారిని, కంటెను,...
ఉప్పుగప్పురంబు న్రొక్కపోలికనుండు చూడచూడ రుచుల జాడవేరు పురుషులందు పుణ్య పురుషులువేరయ విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ తాత్పర్యము : ఉప్పూ,కర్పూరం రెండూ చూడటానికి ఒకే విధంగా ఉంటాయి. కానీ వాటి రుచులు మాత్రం వేరువేరుగా వుంటాయి. అలాగే పురుషులలో పుణ్యపురుషులు వేరుగా ఉంటారు.
అక్కరకు రాని చుట్టము మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మొహరమున దా నెక్కిన బాఱని గుఱ్ఱము గ్రక్కున విడువంగవలయుఁ గదరా సుమతీ! టీకా : అక్కరకున్ = అవసరము పడినపుడు, రాని = (ఉపయోగమునకు) రానటువంటి, చుట్టమున్ = బంధువును, మ్రొక్కినన్ =...
అగణిత సత్యభాష శర ణాగతపోష దయాలసజ్ఝరీ విగత సమస్తదోష పృథి వీసురతోష త్రిలోకపూతకృ ద్గగనధునీమరంద పద కంజ విశేష మణిప్రభా ధగ ద్ధగిత విభూష భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ! టీ.కా : అగ-భాష = ఎన్ననలవికాని సత్యము పలుకువాడా, శర-పోష...
అక్కరపాటువచ్చు సమయంబునఁ జుట్టుము లొక్కరొక్కరి న్మక్కువ నుద్దరించుటలు మైత్రికిఁ జూడఁగ యుక్తమే సుమీ యొక్కట, నీటిలో మెరక నోడల బండ్లును, బండ్లనోడలున్ దక్కక వచ్చుచుండుట నిదానము గాదె తలంప? భాస్కరా! టీ.కా: అక్కరపాటు = పోషింపనవసరం; వచ్చు సమయంబునన్ = వచ్చే...
ఉపకారికి నుపకారము విపరీతము గాదు సేయ వివరింపంగాఁ నపకారికి నుపకారము నెపమెన్నక సేయువాఁడు నేర్పరి సుమతీ ! తాత్పర్యము : మేలు చేసినవానికి తిరిగి మేలు చేయడం ఒక గొప్ప విషయమేమీ కాదు.. కానీ కీడు చేసినవానికి మాని మేలు చేయడం...