సంబరాల సంక్రాంతి పండుగ

Posted: 01/14/2016 01:18 PM IST

ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలంలో మార్గశిర, పుష్యమాసాల్లో సంక్రాంతి వస్తుంది. సూర్యుడు ఒక్కొక్క నెలలో ఒక్కొక్క రాశిలోనికి వస్తూ మకర రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడు. అలా సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశించడాన్నే మకర సంక్రమణం లేదా మకర సంక్రాంతి అంటారు. మన పూర్వులు సూర్యుని సంచారాన్ని రెండు భాగాలుగా విభజించారు. సూర్యుడు భూమధ్యరేఖకు ఉత్తర దిశలో ఉన్నప్పుడు ఉత్తరాయణమనీ, దక్షిణ దిశలో ఉన్నప్పుడు దక్షిణాయణమనీ అన్నారు. సంక్రమణ అంటే ఒకచోటి నుంచి మరో చోటికి జరిగే మార్పు అని అర్థం. సూర్యుడు తన నిరంతర కాల ప్రయాణంలో ధనూరాశిని వీడి మకర రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడో ఆ రోజును మకర సంక్రాంతిగా జరుపుకుంటారు.

సంక్రాంతి అనగానే అందరి కళ్ళల్లో కాంతి. ముఖ్యంగా పల్లెటూళ్ళల్లో, తెలిమంచు తొలుగుతుండగా, హరిదాసుల శ్రావ్యమైన కీర్తనలు వినిపిస్తూ ఉంటె, పల్లెపడుచులు వేసే ముత్యాల ముగ్గులకు మరింత అందం ఒచ్చినట్టుగా ఉంటుంది. వాటి మధ్య పూలతో అలంకరించిన గొబ్బెమ్మలు, ఆ ముగ్గులకే అందాన్ని ఇస్తాయి. ఇక కొత్త అల్లుళ్ళ హడావుడి, మరదళ్లస రసాలు, పిండి వంటల ఘుమఘుమలు, కొత్త బట్టల కాంతి, పంట ఇంటికొచ్చిన వేళ రైతన్న కళ్ళల్లో కమ్మని తృప్తి, ఆరుగాలం కష్టపడ్డ పశువులకు, సంక్రాంతి పుణ్యమా అని దొరికే విశ్రాంతి నిజంగా పెద్దపండుగ కాదా సంక్రాంతి.

రైతన్నకు పంట చేతికొచ్చే సమయం కూడా ఇదే కావడంతో, సంక్రాంతి పచ్చని పండుగే మరి. సాధారణంగా మనపండుగాలన్నే తిధులను అనుసరించే ఒస్తాయి. కానీ సంక్రాంతి మాత్రం, గ్రెగొరియన్, అదే ఇంగ్లీషు క్యాలెండర్ ప్రకారం, ముందుకు వెళ్తాం. మనకు లోతుగా తెలియని ఎన్నో వింతల్లో, ఇది కూడా ఒకటేగా మరి?

సంక్రాంతి ఇంత ప్రాముఖ్యం కనుకనే, పట్టాణాలకు వల సఒచ్చినవారు కూడా, పండక్కి వారి ఊరుప్రయాణం అవుతుంటారు. నలుగురిని ఏకం చేసే పండుగ... ప్రకృతిని మనం కొలవగలిగే పండుగ. సంక్రాంతి మనపండుగ...  

ముగ్గుల్లో సైన్స్!

ఈ రోజుల్లో తెలుగు వాకిళ్లలో కళాకాంతులు నింపే ముగ్గులు ఆత్మనివేదన రూపాలని భావిస్తారు. దీనిలో ఆరోగ్య, ఖగోళ, జ్యోతిష విజ్ఞాన రహస్యాలెన్నో దాగి ఉన్నాయి. ఈ నెల రోజుల పాటు వాకిట్లో వేయాల్సిన ముగ్గులను గురించి పురాణాలు వర్ణించాయి. ఈ ముగ్గుల సంకేతాలలో సైన్స్ దాగివుందని అర్చనా శాస్త్రి అనే రచయిత్రి తన పరిశోధనలో నిరూపించారు. ఈ ముగ్గులలో పాము ముగ్గులు, చుక్కల ముగ్గులని ముఖ్యంగా రెండు రకాలుంటాయి. కేరళలో పాముల ముగ్గులకు పాశస్త్యం ఎక్కువ. తెలుగువాళ్లు చుక్కల ముగ్గులకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యం ఇస్తారు. చుక్కని సంస్కృతంలో బిందువు అంటారు. బిందువు అనేది రూపం కావొచ్చు, నాదం కావొచ్చు. అది కూడా సృష్టికి సంకేతమే. ముగ్గు వేయడం ఒక కళాత్మక విజ్ఞానమని దానిలో ప్రకృతి పరిశీలన, ఆత్మ నివేదన ఉన్నాయని తాత్తికులు అంటారు.

ఈ సంక్రాంతిలో “సం” అంటే మిక్కిలి “క్రాంతి” అంటే అభ్యుదయం. మంచి అభ్యుదయాన్ని ఇచ్చు క్రాంతి కనుక దీనిని “సంక్రాంతి” గా పెద్దలు వివరణ చెబుతూ “మకరం” అంటే! మొసలి. ఇది పట్టుకుంటే వదలదు అని మనకు తెలుసు. కాని మానవుని యొక్క ఆధ్యాత్మిక మార్గానికి అడుగడుగునా అడ్డుతగులుతూ, మొక్షమార్గానికి అనర్హుని చేయుటలో ఇది అందవేసినచేయి! అందువల్ల ఈ “మకర సంక్రమణం” పుణ్యదినాలలో దీని బారినుండి తప్పించుకునేందుకు ఒకటేమార్గం అది ఎవరికి వారు యధాశక్తి ‘లేదు’ అనకుండా దానధర్మాలు చేయుటయే మంచిదని, శాస్త్రకోవిదులు చెబుతూ ఉంటారు. ఈ రోజున స్వర్గ వాకిళ్లు తెరుస్తారని హిందువుల నమ్మకం. బెల్లం, గుమ్మడి కాయలు "దానమి"స్తారు. పితృదేవతలకు "తర్పణాలు" వదులుతారు.

దేశవ్యాప్తంగా సంక్రాంతి...

-మహారాష్ట్రలో తీల్‌గూల్ అనే పేరుతో నువ్వులతో హల్వా చేసి, ఇంటింటికీ పంచుతారు. నువ్వులు, బెల్లం, చక్కెర కలిపి ఆల్‌గుడ్, ఆల్‌లడ్డూలు అని చేస్తారు. వీటిని ఆల్‌గుళ్‌ఘ్యా, గోడ్ గోడ్ బోలా అని ఒకరికొకరు చెప్పుకుంటూ పంచుకుంటారు. పాత కోపాలు మరిచిపోయి స్నేహంగా ఉండాలని దీని అర్థం. పెళ్లయిన ఆడవాళ్లకు ఒక కొత్త పాత్రను బహుమతిగా ఇస్తారు. ఈ వేడుకను హల్డీ కుంకుమ్ అంటారు. మన దగ్గర పసుపుబొట్ల లాగ అన్నమాట.
-గుజరాతీలు కూడా నువ్వులు, మిఠాయిలు పంచిపెడతారు. పండుగ నాడు పెద్దలందరూ చిన్నవాళ్లకు బహుమతులు ఇవ్వడం ఇక్కడి ఆచారం. అహ్మదాబాద్‌లో అంతర్జాతీయ గాలిపటాల ఉత్సవం కూడా జరుగుతుంది. రాత్రిపూట తుకల్ అనే దీపాల గాలిపటాలను ఎగరేస్తారు.
-పంజాబ్‌లో ఈరోజున మిఠాయిలతో గోపాల వ్రతం చేస్తారు. మకర సంక్రాంతికి ముందురోజున లోడి అనే ఉత్సవం జరుపుతారు. ఈరోజున వారు హోలి పండుగ లాగా ప్రతీచోట మంటలను వేసి, వాటిలో కాలుతున్న కట్టెలను నేలపై బాదుతూ ఆనందిస్తారు. భోగి పండుగను లోహరిగా జరుపుకొంటారు. పెద్ద పెద్ద మంటలు వేసి, వాటిలోకి మిఠాయిలు, చెరుకు గడలు, బియ్యం విసిరేస్తారు. అక్కడ మకర సంక్రాంతి ఉత్సవాన్ని మాఘీ అంటారు. చిన్నా పెద్దా అందరూ కలిసి భాగ్రా నృత్యం చేసి, విందు చేసుకుంటారు.
-ఉత్తర్ ప్రదేశ్‌లో సంక్రాంతిని పుణ్యదినంగా భావిస్తారు. గంగ, యమున, సరస్వతి నదులు కలిసే ప్ర యాగలో స్నానం చేయడం అక్కడి ఆచారం. అలా చేయకపోతే వచ్చే జన్మలో గాడిదగా పుడతారని నమ్ముతారు. అక్కడి సంక్రాంతిని కిచెరి అంటారు.
-ఒరిస్సాలోని గిరిజనులకు సంక్రాంతితో కొత్త ఏడాది మొదలవుతుంది. పెద్ద పెద్ద మంటలు వేసి, కొత్త సంవత్సరానికి ఆహ్వానం పలుకుతారు.
-గంగానది సముద్రంలో కలిసే ప్రాంతమైన గంగాసాగర్‌లో స్నానం చేయడం బెంగాల్ వాళ్ల ఆచారం. సగరుని కొడుకులను బూడిదగా మార్చిన కపిల మహర్షి ఆశ్రమం ఇక్కడికి దగ్గర్లోనే ఉంది. అందుకనే ఇక్కడ స్నానం చేస్తే పాపాలన్నీ తొలగిపోతాయని నమ్ముతారు.
-తమిళనాడులో సంక్రాంతిని పొంగల్ పేరుతో నాలుగు రోజుల పాటు జరుపుకొంటారు. భోగి రోజున కొత్త బియ్యం, పాలతో పాయసం చేసి, ఇంద్రునికి నైవేద్యం పెడతారు. మరుసటి రోజు సూర్య పొంగల రోజున సూర్యుడిని పూజిస్తారు. మట్టు పొంగల్ నాడు పశువులను అలంకరిస్తే కన్యా పొంగల రోజున పొంగల్ నైవేద్యం ముద్దలను పక్షులకు ఆహారంగా పెడతారు. సంక్రాంతి రోజున ఎడ్ల కొమ్ములను డబ్బులు కట్టి పరిగెత్తించి, వాటిని విప్పుకుని వచ్చే పోటీలు పెడుతారు.

దేశ ప్రజలందరికీ తెలుగు విశేష్ తరపున మకర సంక్రాంతి (పొంగల్) పండగ శుభాకాంక్షలు