Posted: 12/08/2011 03:07 PM IST

అందరిళ్ళలోను కంప్యూటరే... దాంతో పాటు నెట్ ఉన్నట్లే.... అంటే మీరు సైబర్ సిటిజన్ అన్నమాట. మరి ఆ పౌరుడిగా మనం ఏం చేయాలి ? మనకు ఉండాల్సిన బాధ్యతలు ఏంటయా అంటే.... ?
•    గ్లోబల్ కమ్యూనిటిలో సైబర్ సిజిజన్ గా కొన్ని విషయాలు పాటించాలి. మెరుగైన జీవితాన్ని అందించేలా మీ విజ్ణానాన్ని ఇతరులకు పంచాలే తప్పా మోసపూరితమైన ఆలోచనలతో తప్పుదోవ పట్టించకూడదు.
•    యాంటీ వైరస్ తప్పని సరి... సైబర్ క్రిమినల్స్ దాడుల నుండి తప్పించుకోవడానికి ఇదే ప్రధానం. గుర్తు తెలియని ఎటాచ్ మెంట్ తో ఇన్ బాక్స్ ని చేరిన మెయిల్ ని ఇతరులకు పంపకూడదు.
•    తెలియని వ్యక్తుల నుండి వచ్చే మెయిల్స్ కి స్పందించవద్దు. ముఖ్యంగా 00000 ఎక్స్ టెన్షన్ తో ఎటాచ్ మెంట్ గా ఉన్న మెయిల్స్ ప్రమాదం. వీటిలో దశల వారిగా సిస్టమ్స్ లో ప్రవేశించి డేటాని కరప్ట్ చేస్తాయి.
•    పాస్ వర్డ్ లు ఊహించేంత సులభంగా ఉండకూడదు. లాగిన్ వివరాలు పేపర్ పై రాయడం, సిస్టంలో డాక్యుమెంట్ రూపంలో సేవ్ చేయడం లాంటివి చేయకండి. అంకెలు, గుర్తులు ఉండేలా పాస్ వర్డ్ లు ఎప్పటి కప్పుడు మార్చేయాలి. ఇతరుల లాగిన్ వివరాలను ఊహించడానికి ప్రయత్నించకండి. ఇలా చేస్తే మీరు సైబర్ క్రిమినలే.
•    ఫైర్ వాల్స్ నిక్షిప్తం చేయండి. ఇంట్లొ వాడుతున్న పీసీల్లో ఇది తప్పని సరి. దీంతో వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని సైబర్ క్రిమినల్స్ కి చిక్కకుండా అడ్డుకోవచ్చు.
•    కొత్త వ్యక్తులతో సిస్టం ని నెట్ వర్క్ యాక్సెస్ ద్వారా షేర్ చేయకండి. ఇలా చేస్తే హార్డ్ డిస్క్ లోని డేటా పూర్తిగా వారి ఆధీనంలోకి వెళ్ళుతుంది.
•    నెట్ ని వాడని సమయంలో డిస్ కనెక్ట్ చేయండి. ఎందుకంటే ఇంటర్నెట్ ఆన్ లో ఉన్నప్పుడు బయటి నుండి సమాచారం రావడం, సిస్టం నుండి బయటికి వెళ్ళడం లాంటి ప్రాసెస్ నిత్యం జరుగుతూనే ఉ:టుంద. దీంతో హ్యాకర్లు పీసీ లోకి ప్రవేశించడం సులువే.
•    డేటాని ఎప్పటి కప్పడు సీడీ, ఇతర డ్రైవ్ లోకి బ్యాక్ అప్ చేయండి.
•    యాంటీ వైరస్ అప్ డేట్స్ ని డౌన్ లోడ్ చేసిన మాదిరిగానే ఆపరేటింగ్ సిస్ఠం అని అప్ డేట్ చేయండి. ఇతర సాఫ్ట్ వేర్ అప్లికేషన్స్ ని కూడా ఎప్పటి కప్పుడు అప్ డేట్ చేయాలి.
•    సిస్టం సెక్యూరిటీ గురించి ఇంట్లో వాళ్ళతో చర్చించండి. వారి పీసీలను సమీక్షిస్తూ అవగాహన కల్పించండి. పైరేటెడ్ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్ వాడొద్దు. ఆన్ లైన్ ప్యాచెస్ అప్ డేట్ లేకపోతే సైబర్ క్రిమినల్స్ పీసీలోకి మాల్వేటర్ లను పంపడం సులువే.
పైవన్నీ ఒక సైబర్ సిటిజన్ కి ఉ:డాల్సిన అవసంర ఎంతో ఉంది. మీరు తప్పకుండా పాటిస్తారు.