Posted: 03/16/2012 03:20 PM IST

కేంద్ర మంత్రి ప్రణబ్ ముఖర్జీ 2012-13 బడ్జెట్‌ను లోకసభలో ప్రవేశ పెట్టారు. అంతకుముందు కేంద్ర మంత్రివర్గం బడ్జెట్‌కు ఆమోదం తెలిపింది. అనంతరం ఆయన సభలో బడ్జెట్‌ను ప్రవేశ పెట్టారు. ప్రణబ్ ఏడోసారి బడ్జెట్ ప్రవేశ పెడుతున్నారు. బడ్జెట్‌లోని ముఖ్యాంశాలు...

కేంద్ర బడ్జెట్ ముఖ్యంశాలు

• 2012-13 బడ్జెట్ అంచనాలు
• ప్రణాళికా వ్యయం రూ. 5,21,025
• ప్రణాళికేతర వ్యయం రూ. 9,69,900
• పన్ను వసూళ్లలో రూ. 32 వేల కోట్ల తగ్గుదల
• ద్రవ్యలోటు 5.9 శాతం
• 2012-13కి మొత్తం ద్రవ్యంలోటు రూ. 1,85752 కోట్లుగా అంచనా
• జీడీపీలో 45 శాతంగా కేంద్ర రుణభారం

కేటాయింపులు

• రైతులకు స్వల్పకాలిక రుణాలకై నాబార్డు ద్వార రూ. 10వేల కోట్లు
• హైదరాబాద్ ఎంజీ రంగా, కేరళా వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాలకు రూ. 200 కోట్లు
• చిన్న, మద్యతరహా పరిశ్రమల కోసం రూ. 5వేల కోట్ల నిధి
• సర్వశిక్షా అభినాయ్ కు రూ. 25,555 కోట్లు
• గ్రామీణ మౌలిక వసతుల అభివృద్దికి రూ. 20వేల కోట్లు
• వెనకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్దికి రూ. 12,040 కోట్లు
• ప్రధానమంత్రి సడక్ యోజనాకు రూ. 24 వేల కోట్లు
• వ్యవసాయ రుణ లక్షం రూ. 5.75 లక్షల కోట్లు కేటాయింపు
• గ్రామీణ మహిళలకు 7 శాతం వడ్డితో రూ.3లక్షల వరకు రుణాలు
• వితంతు పింఛంన్లు రూ. 200 నుంచి రూ. 300 కు పెంపు
• కుటుంభ లబ్ది పథకం కింద రూ. 10 వేల నుంచి రూ. 20 వేలకు పెంపు
• 2011 -12లో వృద్ది రేటు 6.9 శాతం
• 2012-13లో వృద్ది రేటు 7.6 శాతం ఉంటుందని అంచనా
• వృద్దిరేటు తగ్గదల తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది. 2011-12లో జీడీపీ వృద్దిరేటు చాల నిరుత్సాహకంగా ఉంది
• ఎగుమతులకు కొత్త మార్కెట్ల అన్వేషణ ఫలించడంతో సంక్షొభం నుంచి కాపాడింది
• తొలి త్రైమాసికంలో 23 శాతం పెరిగిన ఎగుమతులు
• ఆసియాదేశాలకు ఎగుమతులు 33.3 శాతం నుంచి 57 శాతానికి పెరుగుదల
• ముడి చమురు ధర 2011-12లో పెరగడం వల్ల తీవ్ర ప్రభావం చూపింది
• ముడి చమురు కొనుగోళ్లకు గణనీయంగా నిధుల వ్యయం
ముడి చమురు పెరుగుదలపై ప్రపంచ పరిస్థితుల ప్రభావం, యూరప్ సంక్షోభం, మధ్య ప్రాచ్య రాజకీయ ప్రభావం

• వ్యవసాయం సేవా రంగాలు మెరుగ్గా ఉన్నాయి, తయారీ రంగం పురోగమణం సాధిస్తుంది.
• వ్యవసాయ అనుబంద రంగం 2.5శాతం వృద్ది సాధించే అవకాశం
• దేశీయ అవసరాలు తీర్చేందుకు ప్రైవేటు భాగస్వామ్యంపై దృష్టి
• ప్రజాజీవితంలో అవినీతి, నల్లధనం లేకుండా చేయాలి
• సంస్కరణలు వేగవంతం చేయవలసిన అవసరం ఉంది
• 2011లో ద్రవ్యోల్భణం సమస్య అధికంగా ఉంది
• రానున్న కాలంలో ద్రవ్యోల్భణ దిగివచ్చే అవకాశం
• ఆహార ద్రవ్యోల్భణం నియంత్రణలో రాష్ట్రల సహాకారం గణనీయం
• నిరుత్సాహకరంగా పారిశ్రామిక ప్రగతి
• పారిశ్రామికాభివృద్ది తగ్గడం వల్ల వృద్ది రేటు మందగించింది
• ఆర్థిక పునర్జీవనానికి ఐదు సూత్రాల ప్రణాళిక అమలు
• లబ్ధిదారులకు నేరుగా సబ్సీడీ అందించే ప్రక్రియ వేగవంతం చేస్తాం
• నిలేకనీ కమిటీ పేర్కోన్నట్లు లబ్ధిదారులకే సబ్సీడి అదేలా చేస్తాం, కమిటి సిపారసులు అమలు చేస్తాం
• గ్యాస్ ఫైలెట్ ప్రాజెక్టు మైసురులో నడుస్తుంది
• రానున్న ఐదేళ్లలో ఆహార భద్రతాబిల్లు పూర్తి స్థాయిలో అమలు
• ఎరువుల సబ్సిడీ రాయితీల చెల్లిపునకు కంప్యూటరీకరణతో కూడిన వ్యవస్థ
• వచ్చే ఆరు నెలల్లో 50 జిల్లాల్లో ఫైలట్ పథకం
• ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల్లో 51 శాతం వాటా కొనసాగింపు
• త్వరలో ప్రత్యక్ష పన్నుల కోడ్ బిల్లు
• రిటైల్ రంగంలో విదేశి పెట్టుబడులకు ప్రయత్నాలు కొనసాగుతాయి
• ఇకనుంచి ఐపీవో ప్రక్రియ సరళతరం
• నాబార్డు, ఇతర వ్యవసాయ బ్యాంకులకు రూ. 15,888 కోట్లు
• బడ్జెట్లో భాగంగానే ఎఫ్‌ఆర్‌బీఎం చట్టం సవరణలు
• రాబోయే మూడేళ్లలో జీడీపీలో 1.7 శాతానికి సబ్సిడీలు పరిమితం
• సబ్సిడీ లబ్ధిదారులకే అందేలా నిలేకని కమిటీ సిఫారసులను అమలు చేస్తాం

ఆదాయపు పన్ను 

• ఆదాయపు పన్ను మినహాయింపు రూ.2 లక్షలకు పెంపు
• రూ. 2 లక్షల నుంచి రూ.5 లక్షల వరకు ఆదాయపు పన్ను 10 శాతం
• రూ. 5లక్షల నుంచి రూ 10 లక్షల వరకు ఆదాయపు పనున్న 20 శాతం
• రూ. 10 లక్షలు పైబడి ఆదాయం ఉంటే 30 శాతం ఆదాయ పన్ను చెల్లించాల్సి ఉంటుంది
• ఎస్‌బీ ఖాతాలో 10వేలు మదుపుపై పన్నుకు మినహాయింపు
• స్త్రీలు, వృద్దులకున్న గరిష్ఠ మినహాయింపు పరిమితి రూ. 2 లక్షలే
• పరిశ్రమలకు పన్ను మినహాయిపు కోసం టర్నోవర్ పరిమితి కోటికి పెంపు
• రూ. 2లక్షలపైన బంగారు కొనుగోళ్లపై తక్షణ టీడీఎస్
• ప్రత్యక్ష పన్నుల్లో గతేడాది 4 వేల కోట్ల లోటు
• కార్పోరేట్ పన్నుల్లో ఎలాంటి మార్పులు లేవు
• సినీరంగానికి సేవా పన్ను మినహాయింపు
• సినిమాటోగ్రఫీ కాఫీ రైట్‌కు సేవా పన్ను నుంచి మినహాయింపు
• సేవా పన్ను నుంచి 17 సేవలకు మినహాయింపు, విద్యా, ప్రభుత్వసేవలు, వినోదం, ప్రజారవాణాకు మినహాయింపు
• సర్వీస్‌ట్యాక్స్, సెంట్రల్ ఎకై్సజ్‌లకు కామన్‌కోడ్ ప్రతిపాదన
• లగ్జరీ కార్ల దిగుమతిపై పన్ను 22 నుంచి 24 శాతానికి పెంపు
• వ్యవసాయేతర వస్తువుల దిగుమతిపై కస్టమ్స్ సుంకంలో మార్పు లేదు
• విమానాల అధునికీకరణకై విడిభాగాలపై దిగుమతి సుంకం మినహాయింపు
• ఈ సమావేశాల్లోనే మైక్రో ఫైనాన్స్ సంస్థల నియంత్రణ బిల్లు
• గుంటురు ప్రకాశం జిల్లాల్లో చేనేత సముదాయాలు ఏర్పాటు చేస్తాం, కార్మికుల కోసం డార్మెటరీలు ఏర్పాటు
• ఆశా వర్కర్లకు ప్రతిభ ఆదారంగా వేతనాలు పెంపు
• యువతకు ఉద్యోగాల కోసం రూ.1276 కోట్లతో ప్రధాని ఉపాధి పథకం
• బలహీన వర్గాలకు రూ. 8400 కోట్లు
• రక్షణ సర్వీసులకు రూ.1,93,407 కోట్లు
• నేషనల్ స్కిల్ డెవలప్‌మెంట్ కార్పోరేషన్‌కు రూ. 1000 కోట్లు
• మధ్యహ్న భోజనానికి రూ. 11,930 కోట్లు
• ఆనంద్ రూరల్ మేనేజ్‌మెంట్ సంస్థకు రూ. 25 వేల కోట్లు
• ఈ సమావేశాల్లోనే జాతీయ హౌసింగ్ బ్యాంక్ నియంత్రణ బిల్లు
• చిన్న, మద్యతరహా పరిశ్రమల కోసం రూ. 5వేల కోట్ల నిధి
• రైతులకు వడ్డి రాయితీ కొనసాగింపు
• కిసాన్ క్రెడిట్ కార్డు పథకం సవరణ
• కిసాన్ క్రెడిట్ కార్డును ఏటీఏం కార్డులా వినియోగించే స్మార్ట్‌కార్డులు జారీ
• సకాలంలో రుణాలు చెల్లించే మహిళా సంఘాలకు 4 శాతం వడ్డీ
• మాతా శిశు సంక్షేమ పథకానికి రూ. 15,850 కోట్లు
• నల్లధనంపై శ్వేతపత్రం ఈ సమావేశంలోనే ప్రవేశపెడతాం
• గ్రామీణ తాగునీటి, పారిశుద్ధ అవసరాలకు 14 వేల కోట్లు
• రూ. 3,884 కోట్ల చేనేత రుణాలు మాఫీ
• సేవా పన్ను నుంచి ఆశిస్తున్న ఆదాయం రూ.18650 కోట్లు
• కస్టమ్స్, ఎకై్సజ్ సుంకాల పెంపు ద్వారా రూ. 27,280 కోట్ల ఆదాయం
• సౌరవిద్యుత్ పరికరాల దిగుమతిపై కౌంటర్ వీలింగ్ సుంకం రద్దు
• బంగారు దిగుమతులపై సుంకం 5 శాతం పెంపు
• ప్లాటినం దిగుమతులపై సుంకం 10 శాతం పెంపు
• విమానయాన రంగంలో 49 శాతం ఎఫ్‌డీఐల ప్రతిపాదన పరిశీలనలో ఉంది
• విమాన విడిబాగాలు, టైర్లు, పరీక్షా పరికరాల దిగుమతిపై ప్రాథమిక కస్టమ్స్ సుంకం మినహాయింపు
• సైకిళ్లపై 30 శాతం కస్టమ్స్ సుంకం పెంపు
• కార్లపై 27 శాతం విలువ ఆధారిత పన్ను
• అన్ని విదేశికార్లు, ఎస్‌యూవిలపై దిగుమతి సుంకం పెంపు
• ఎల్‌సీడీ, ఎల్‌ఈడీ టీవీలపై కస్టమ్స్ సుంకం తగ్గింపు, ధరలు తగ్గే అవకాశం
• సీఎఫ్‌ఎల్‌లు, అగ్గిపెట్టెలు, సోయా ఉత్పత్తులు, ఉప్పు ధరలు తగ్గే అవకాశం
• సిగరెట్లు, కాస్మోటిక్స్ ధరలు మరిత పెరిగే అవకాశం
• ప్రాసెస్ట్ ఫుడ్‌పై ఎకై్సజ్ సుంకం 6శాతం తగ్గింపు
• థర్మల్ విద్యుత్ సంస్థలకు రెండేళ్లవరకు ఎకై్సజ్ పన్ను మినహాయింపు
• రహదారి నిర్మాణ ప్రాజెక్టుల యంత్ర భాగాల దిగుమతులపై పూర్తి పన్ను మినహాయింపు. వాటి నిర్మాణానికి ఉపయోగించే సామాగ్రిపై కస్టమ్స్ సుంకం మినహాయింపు
• రహదారుల అభివృద్ది ప్రాజెక్టు కింద 8800 కి.మీ. రోడ్లు అభివృద్ది చేస్తాం
• ఎరువుల పరిశ్రమ ఉత్పాదక సామగ్రిపై దిగుమతి సుంకం మూడేళ్లపాటు మినహాయింపు
• సహజవాయువు, ఎల్‌ఎన్‌జీ, విద్యుదుత్పత్తికి వినియోగించే యురేనియంపై రెండేళ్ల పాటు కస్టమ్స్ సుంకం మినహాయింపు
• టన్ను దేశియ ముడిచమురుపై రూ. 2,500 నుంచి రూ. 4,500కు సెస్ పెంపు